Thuê xe cẩu tưởng là chuyện kỹ thuật và giá thuê theo ca, nhưng phần quyết định an toàn tài sản lại nằm ở bảo hiểm khi thuê xe cẩu. Một sự cố nâng hạ có thể gây hư hỏng hàng hóa, tai nạn lao động, đình trệ tiến độ công trình và trách nhiệm pháp lý rất lớn. Với kinh nghiệm cung cấp dịch vụ cẩu hàng, vận chuyển hạ tải cho dự án nhà xưởng, công trình công nghiệp và logistics, Phương Gia Foundation chia sẻ những điểm quan trọng nhất về phạm vi bảo hiểm, trách nhiệm và cách giảm rủi ro tài chính khi thuê xe cẩu chuyên dụng.
Bảo hiểm trách nhiệm dân sự trong thuê xe cẩu là gì và vì sao bắt buộc?
Khi khách thuê dịch vụ cẩu hàng, luôn tồn tại nguy cơ gây thiệt hại cho bên thứ ba (third-party liability). Bảo hiểm trách nhiệm dân sự giúp doanh nghiệp không phải tự bỏ tiền đền bù thiệt hại tài sản hoặc thương tích cho người không thuộc đội thi công. Nói cách khác, đây là lớp bảo vệ tài chính tối thiểu khi vận hành xe cẩu công trình trong khu vực có người và tài sản giá trị cao.
- Bảo hiểm trách nhiệm dân sự thường chi trả khi hoạt động cẩu vô ý làm hư hại công trình lân cận, nhà xưởng, mái tôn, đường nội bộ, đường dây kỹ thuật, xe container đậu gần đó…
- Trong một số khu công nghiệp hoặc kho cảng, yêu cầu phải có chứng nhận loại bảo hiểm này trước khi cho xe cẩu vào hiện trường. Đây là điều kiện để vượt qua bước kiểm tra an toàn đầu ca.
- Thiếu lớp bảo hiểm này, mọi tổn thất cho bên thứ ba có thể bị đẩy hoàn toàn về phía đơn vị chịu trách nhiệm vận hành nâng hạ tại thời điểm xảy ra sự cố.
Kinh nghiệm thực tế từ các ca nâng máy CNC, máy nén khí công suất lớn, silo hoặc container đóng hàng cho xuất khẩu: hầu hết rủi ro không nằm ở khâu nâng, mà nằm ở khâu xoay tải trong không gian hẹp. Lúc đó, va quẹt vào mái, dầm, kính, tường… là chuyện có thể xảy ra. Nếu không có bảo hiểm thuê xe cẩu phù hợp, thiệt hại có thể vượt xa tiền thuê cẩu nhiều lần.
Các loại bảo hiểm quan trọng khi sử dụng dịch vụ xe cẩu
Không phải bảo hiểm nào cũng giống nhau. Để tối ưu an toàn khi thuê xe cẩu, doanh nghiệp nên hiểu rõ từng loại bảo hiểm thường dùng, tránh hiểu nhầm là “đã có bảo hiểm hết rồi”. Dưới đây là các phạm vi bảo hiểm phổ biến mà một đơn vị cung cấp dịch vụ cẩu chuyên nghiệp thường duy trì.
- Bảo hiểm trách nhiệm dân sự đối với bên thứ ba: Như đã nói ở trên, đây là lớp bảo vệ tài sản và con người xung quanh khu vực thi công.
- Bảo hiểm tai nạn cho đội ngũ vận hành: Chi trả chi phí y tế, thương tật cho tài xế xe cẩu, người điều khiển cẩu, rigger (người móc cáp), signalman (người ra tín hiệu). Đây là nhóm có nguy cơ cao, đặc biệt trong không gian chật hoặc nâng tải nặng ở cao độ.
- Bảo hiểm hư hỏng thiết bị nâng: Áp dụng cho chính xe cẩu, cần cẩu, sling, cáp treo, spreader bar... Nếu gãy cần, đứt cáp, hỏng xy-lanh thủy lực do tai nạn, phần chi phí sửa chữa/khôi phục có thể được bảo hiểm hỗ trợ.
- Bảo hiểm hàng hóa / tài sản được cẩu (cargo/goods in lifting): Dùng khi nâng hạ tài sản có giá trị lớn như máy móc, khuôn đúc, tủ điện hạ thế – trung thế, bồn áp lực, kết cấu thép khung nhà xưởng. Đây là điểm nhiều khách hàng nhầm lẫn: xe cẩu có bảo hiểm không có nghĩa là hàng hóa của bạn được bảo hiểm.
- Bảo hiểm gián đoạn thi công / chậm tiến độ: Một số dự án EPC, nhà xưởng FDI hoặc kho logistics lạnh yêu cầu điều khoản bảo hiểm liên quan đến tiến độ, vì mỗi giờ trễ là chi phí. Không phải đơn vị nào cũng có, nhưng nếu công trình của bạn phạt chậm tiến độ theo hợp đồng thì nên hỏi rõ.
Bên nào chịu trách nhiệm nếu có tai nạn khi thuê xe cẩu?
Trong dịch vụ cho thuê xe cẩu, câu hỏi thường gặp nhất là: nếu rơi tải, làm bể máy, ai trả tiền? Trách nhiệm không phải lúc nào cũng thuộc về đơn vị mang xe cẩu đến hiện trường. Nó phụ thuộc vào phạm vi công việc đã thống nhất trước khi ký lệnh cẩu (work order). Hiểu rõ ranh giới trách nhiệm giúp doanh nghiệp tránh tranh cãi sau này; cách an toàn nhất là làm việc với đội xe cẩu chuyên nghiệp tại TPHCM có quy trình bàn giao trách nhiệm rõ ràng ngay từ đầu ca.
- Trường hợp nhà cung cấp dịch vụ chịu trách nhiệm chính: Khi chúng tôi chịu toàn bộ khâu kỹ thuật nâng hạ – bao gồm khảo sát hiện trường, chọn tải trọng xe cẩu, tính bán kính với chiều cao nâng, chuẩn bị dây cáp/bộ gá phù hợp, điều phối tín hiệu và trực tiếp điều khiển nâng – lúc đó lỗi vận hành (ví dụ chọn sai góc cáp làm trượt tải) thường thuộc phạm vi bảo hiểm vận hành của chúng tôi.
- Trường hợp khách hàng chịu trách nhiệm: Khi khách tự chỉ định điểm đặt hàng hóa, tự buộc hàng, tự điều phối tín hiệu hoặc yêu cầu thao tác trái khuyến cáo an toàn (ví dụ “đưa thêm 2 mét nữa dù đang hết tầm với an toàn”), thì phần rủi ro thường thuộc về bên chỉ huy thao tác tại chỗ. Trong tình huống này, bảo hiểm của nhà cung cấp dịch vụ có thể không bồi thường cho hư hỏng hàng hóa, do lỗi điều phối không đúng quy trình.
- Thi công trong khu vực có quy định nội bộ nghiêm ngặt: Khu công nghiệp, cảng, kho hóa chất, kho lạnh âm sâu thường yêu cầu giấy phép nâng hạ và hồ sơ an toàn. Nếu khách hàng không cung cấp thông tin về tải trọng hàng, điểm nâng móc, tâm tải… và cố tình giấu thông tin “nhạy cảm”, thì nguy cơ bị quy trách nhiệm hoàn toàn cho bên yêu cầu nâng là rất cao.
Do đó, trước khi thuê xe cẩu, nên làm rõ phạm vi: ai khảo sát, ai ra tín hiệu, ai chịu trách nhiệm cuối cùng nếu có hư hỏng hàng, và bảo hiểm đang áp dụng cho đối tượng nào. Đây là bước mà nhiều đơn vị bỏ qua vì muốn cẩu nhanh cho kịp tiến độ.
Những điều cần kiểm tra trong hợp đồng thuê xe cẩu và giấy tờ bảo hiểm
Để kiểm soát rủi ro tài chính, doanh nghiệp nên yêu cầu xem giấy tờ trước khi ký hợp đồng thuê xe cẩu, thay vì chỉ hỏi “giá bao nhiêu 1 ca”. Tốt nhất là đối chiếu từng điều khoản trách nhiệm, hạn mức bồi thường và phạm vi công việc với một tài liệu mẫu rõ ràng; bạn có thể tham khảo mẫu hợp đồng thuê xe cẩu chuẩn kiểm soát rủi ro để tránh bỏ sót điều khoản quan trọng. Dưới đây là những điểm không nên bỏ qua nếu bạn đang chuẩn bị cẩu máy, lắp dầm, dựng kết cấu thép hoặc đóng/rút container.
- Hạn mức bồi thường tối đa: Hỏi rõ mức trần bảo hiểm cho mỗi sự cố. Nếu bạn đang nâng một thiết bị trị giá 5 tỷ nhưng hạn mức bồi thường tài sản chỉ 500 triệu, phần còn lại sẽ do ai chịu?
- Phạm vi địa lý: Bảo hiểm có hiệu lực tại khu vực nội thành, trong cảng hay trong khu vực công nghiệp cụ thể? Một số hợp đồng bảo hiểm giới hạn vị trí thi công.
- Loại công việc được bảo hiểm: Có hợp đồng chỉ bảo hiểm nâng dỡ hàng hóa tiêu chuẩn (ví dụ kiện gỗ, pallet, container), nhưng không bảo hiểm lắp đặt thiết bị siêu trường siêu trọng trong không gian hẹp.
- Thời hạn hiệu lực: Kiểm tra ngày hết hạn. Xe cẩu có thể còn bảo hiểm thân xe, nhưng bảo hiểm trách nhiệm dân sự khi thi công có thể đã hết.
- Danh tính đơn vị bảo hiểm và số hợp đồng: Đây là tín hiệu minh bạch. Một nhà cung cấp dịch vụ uy tín sẽ không ngại cung cấp thông tin này khi khách yêu cầu.
Kinh nghiệm trong ngành: những dự án có ký biên bản hiện trường kèm ảnh chụp tải trước và sau khi nâng hầu như ít tranh chấp hơn, vì hai bên đã xác nhận tình trạng tài sản. Đây là thói quen làm việc chuyên nghiệp cần duy trì mỗi khi thuê xe cẩu nâng thiết bị giá trị cao.
Quy trình an toàn và giấy tờ nên có trước khi xe cẩu vào công trình
Không thể nói về bảo hiểm khi thuê xe cẩu mà bỏ qua quy trình an toàn. Bảo hiểm chỉ là lớp tài chính sau tai nạn. Phòng ngừa mới là cách bảo vệ tiến độ, uy tín và ngân sách. Dưới đây là những tài liệu cơ bản thường được yêu cầu tại kho logistics, cảng ICD, nhà máy FDI hoặc công trình dân dụng quy mô lớn.
- Biên bản khảo sát hiện trường: Ghi nhận điểm đặt chân chống (chân chống phải đứng trên nền đủ chịu lực), lối vào cho xe cẩu, góc quay đầu cần, chướng ngại như dây điện, dầm thép mái, ống PCCC treo trần.
- Phương án cẩu / bản mô tả thao tác nâng hạ: Mô tả tải trọng, bán kính cẩu, cao độ nâng, số móc cáp, cách khóa tải. Trong các khu công nghiệp lớn, đây là tài liệu bắt buộc để được cấp phép nâng.
- Giấy tờ bảo dưỡng định kỳ xe cẩu: Cần cẩu, phanh, hệ thủy lực, dây cáp, móc cẩu phải được kiểm định tải trọng. Nếu thiết bị không đạt kiểm định, nhiều chủ đầu tư sẽ từ chối cho vào công trường vì rủi ro pháp lý.
- Danh sách nhân sự tham gia ca cẩu: Gồm tài xế, người điều khiển tín hiệu, đội móc cáp. Đội hình rõ ràng giúp xác định ai là người ra lệnh cuối cùng và ai chịu trách nhiệm giám sát an toàn trong phạm vi bảo hiểm.
- Biên bản bàn giao sau khi hoàn tất: Hai bên xác nhận hiện trạng không hư hỏng hoặc có hư hỏng phát sinh. Văn bản này giảm xung đột, đặc biệt với các mặt hàng như tủ điện, máy lạnh công nghiệp, khuôn ép nhựa, khuôn dập kim loại, khung dàn lạnh kho lạnh.
FAQ về bảo hiểm thuê xe cẩu
Thuê xe cẩu không có bảo hiểm có được không?
Về lý thuyết, có thể thuê, nhưng rủi ro rất cao. Nếu xảy ra tai nạn làm hư hỏng hàng đang cẩu hoặc làm móp kết cấu công trình, bên yêu cầu cẩu có thể phải tự chi trả toàn bộ thiệt hại. Với các tài sản giá trị lớn, nên ưu tiên đơn vị có bảo hiểm xe cẩu công trình đầy đủ và giấy tờ minh bạch.
Bảo hiểm của xe cẩu có tự động bảo vệ hàng hóa của tôi không?
Không phải lúc nào. Bảo hiểm thân xe cẩu chủ yếu bảo vệ thiết bị, không phải bảo vệ tài sản của khách. Nếu bạn đang nâng máy móc đắt tiền, hãy hỏi rõ có bảo hiểm hàng hóa khi cẩu riêng hay không, và hạn mức bồi thường là bao nhiêu.
Nếu hàng hóa bị trầy xước nhẹ trong quá trình cẩu thì có được bồi thường?
Tùy điều khoản. Một số hợp đồng chỉ bồi thường “mất mát hoặc hư hỏng nghiêm trọng”, không chi trả các vết trầy nhẹ hay biến dạng nhỏ không ảnh hưởng chức năng. Vì vậy trước khi ký biên bản, nên chụp ảnh hiện trạng ban đầu để làm cơ sở đối chiếu.
Bên thuê có cần phải tự mua thêm bảo hiểm riêng không?
Trong các dự án giá trị cao (ví dụ lắp đặt dây chuyền sản xuất, nâng chiller trên mái nhà xưởng, dựng silo xi măng), nhiều chủ đầu tư chọn mua thêm bảo hiểm tài sản tạm thời theo ca cẩu. Chi phí phần này thường nhỏ so với rủi ro bể hàng trị giá hàng tỷ đồng. Đây là phương án kiểm soát rủi ro chủ động.
Xe cẩu bao nhiêu tấn thì cần kiểm định an toàn và hồ sơ bảo hiểm chặt chẽ?
Thực tế, xe cẩu 10 tấn hay 100 tấn đều có nguy cơ gây sự cố nghiêm trọng nếu làm việc trong không gian hạn chế. Điểm quan trọng không phải “bao nhiêu tấn” mà là “đang cẩu cái gì, ở đâu, điều kiện nền ra sao và ai chịu trách nhiệm chỉ đạo”. Do đó, kể cả với xe cẩu nhỏ phục vụ nhà kho nội bộ, vẫn nên yêu cầu giấy tờ bảo hiểm và kiểm định thiết bị trước khi cho phép thi công.
Kết luận và khuyến nghị khi thuê xe cẩu
Bảo hiểm khi thuê xe cẩu không phải thủ tục giấy tờ cho đẹp, mà là công cụ bảo vệ tiến độ, tài sản và uy tín doanh nghiệp. Doanh nghiệp nên yêu cầu rõ phạm vi bảo hiểm, hạn mức bồi thường, trách nhiệm khi có sự cố, đồng thời lập biên bản hiện trường và phương án cẩu trước khi vận hành. Khi làm việc với đơn vị có kinh nghiệm, quy trình này diễn ra rất nhanh, rõ ràng và minh bạch vì đó là tiêu chuẩn vận hành an toàn. Nếu bạn đang chuẩn bị cẩu máy móc nặng, nâng hạ thiết bị giá trị cao, dựng kết cấu thép hoặc đóng/rút container trong không gian hạn chế: Cần thuê xe cẩu tại TPHCM và các tỉnh lân cận, liên hệ Phương Gia Foundation - Hotline: 0948952024 hoặc 0824 255 5855.
